Borç Verme Lego Analizi - DeFi alanının geliştirilmesi için bir öncül

Lending alanıyla potansiyeli değerlendirmek ve yatırım fırsatları bulmak için verilere dayanarak, her ekosistemdeki Kredi bulmaca parçalarını analiz edin.

DeFi Legos Serisine hoş geldiniz, bu, kripto pazarındaki bir alan hakkında en iyi genel bakışı elde etmenize yardımcı olacak derinlemesine bir Araştırma ve Analiz Serisidir. Daha spesifik olarak, bu yazımda, kripto piyasası kapitalizasyonunun bugün olduğu gibi genişlemesine yardımcı olan en önemli alanlardan biri olan Borç Verme alanını sizinle birlikte analiz edeceğim.

Bu makale aşağıdaki ana konulardan bazılarını kapsayacaktır:

• Borçlanma nedir ve piyasadaki rolü nedir?
• Kredi platformlarını yatay ve dikey olarak analiz edin.
• Borç verme ve DeFi piyasası üzerindeki etkisi?
• Borç verme piyasasının verilerinden Analizler yapın ve bulun.
• Piyasadaki tahminler ve yatırım fırsatları.

Feragatname: Bu makale yalnızca bilgi amaçlı analitik bir bakış açısıyla yazılmıştır. Lütfen bunu herhangi bir yatırım tavsiyesi olarak algılamayın. Kripto piyasası bir risk sermayesi piyasasıdır, büyük miktarda sermaye ile katılmadan önce detayları öğrenmeniz gerekir.

Lütfen aşağıdaki makaleye devam edin!

Borç Vermeye Genel Bakış ve Borç Vermenin DeFi ile Rolü

Kredi Tanımı

Borç verme, borç verme faaliyetlerine atıfta bulunan bir kavramdır, borç veren, Borç Veren olarak da bilinir. Ancak piyasa her zaman borçlanma talebi ve borç verme talebi ile paralel olarak mevcuttur. Bu nedenle, borçlanma faaliyetlerine atıfta bulunan daha çok Borçlanma kavramı vardır, borçluya Borçlu da denir.

 Borç verme faaliyetlerinde 2 ana katılımcı kuruluş olacaktır:

• Borç Veren: Faiz alacak borç veren.
• Borçlu: Borç alan ve Borç Verene faiz öder.

Borç Verme ve Borç Alma, paralel olarak var olan iki faaliyet olduğundan, aşağıdaki içerikte, Borç Verme kelimesini yalnızca genel olarak borç verme ve borç alma faaliyetlerine atıfta bulunmak için kullanıyorum.

Borç verme, herhangi bir piyasada çok önemli bir finansal faaliyettir, böylece nakit akışı dolaşabilir ve tüm ekonomi için bir itici güç yaratabilir. “Borç verme sektörü neden DeFi'ye ihtiyaç duyuyor?” Sorusuna cevap vermeden önce. . Pazar büyüklüğü ve Borç Verme alanının rolü hakkında bilgi edinmek için sizinle birlikte çalışacağım.

Kredinin pazar büyüklüğü

Şu anda, Borç Verme dünyadaki en popüler ve önemli finansal faaliyetlerden biridir. Borç verme sadece kripto piyasasında değil, birçok farklı seviye ile gerçek piyasada da gerçekleşmektedir. Görebileceğiniz bazı seviyeler:

• Tanıdıklar arasındaki krediler.
• Bankalar ve insanlar arasında borç verme.
• Bankalar ve işletmeler arasındaki krediler.
• Ülkeler arası kredi.
• Dünya finans kurumları ve ülkeler arasında borç verme.

Görünen o ki, küresel olarak hiç kimse borç verme piyasasının büyüklüğünü doğru bir şekilde tahmin edemiyor çünkü bunlar çok sayıda kuruluştan, hatta küçük bireylerden geliyor. Ancak, Borç Verme pazarının boyutunu net bir şekilde anlamanız için şöyle küçük bir karşılaştırma yapacağım (kaynak: Research & Markets 2021):

• Kripto Pazarının Büyüklüğü: 2.315 milyar dolar (2.315.000.000.000 dolar).
• Küresel Kredi Piyasasının Büyüklüğü: 6.932 milyar dolar (6.932.290.000.000 dolar).

Borç verme pazarının büyüklüğü.

Kripto piyasasının çok büyük bir sermayeye sahip olduğunu gördüyseniz, küresel Borç verme piyasası bunun neredeyse 3 katı bir sermayeye sahiptir. İleriye dönük olarak, küresel Borç Verme pazarının 2025 yılına kadar yıllık %6'lık bir bileşik büyüme oranıyla 8.800 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

Borç vermenin rolü

Peki Lending neden bu kadar popüler ve bu kadar büyük bir pazar büyüklüğüne sahip? Cevap 5 kelime ile özetlenmiştir: SERMAYEYİ OPTİMİZE EDİN. İçinde 2 varlık olacak:

1. Borç Verenler için

Büyük sermayeli bireyler için, Fiat para birimi tutmak ilk tercih değildir, çünkü Fiat para birimi USD olsa bile oldukça enflasyonisttir. Para birimi devalüasyonundan korunmak için genellikle varlık sınıflarını seçerler.

Ancak, yatırım yapmak için bir mülk seçmeden önce, genellikle borç verir veya tasarruf ederler çünkü:

• Borç verme faaliyetlerinden elde edilen faiz, enflasyon riskini azaltacaktır.
• Gerektiğinde yatırım yapmaya hazır sermaye rezervleri bulundurun.

Birçok kişiden borç almak aynı zamanda bankanın büyük bir sermaye kaynağı elde etmesine yardımcı olur, böylece ticari faaliyetlerini genişletmek için borç alması gereken birçok şirketin ticari faaliyetlerini destekleyerek ülke için fazlalık yaratır.

2. Borçlular İçin

Aşağıdaki durumu verelim:

• A, 1.500$ (150$/SOL) değerinde 10 SOL tutuyor.
• A, LUNA'nın fiyatının artacağını düşündüğü için LUNA'yı satın almak istiyor ama daha fazlasını alacak doları yok.
• A ayrıca SOL'un gelecekte de artacağını düşündüğü için SOL'u satmak istemiyor.

Peki A, hem SOL hem de LUNA'nın fiyatını artırma fırsatını nasıl kaçırmamalı? İşte burada Borçlanma devreye giriyor. 1.500$'lık 10 SOL sermayesi ile birlikte. A aşağıdaki adımları yapabilir:

• Bir, 1.000$ borç almak için 1.500$ değerinde 10 SOL ipotek eder.
• A, LUNA'nın fiyatının artacağı beklentisiyle LUNA'yı 1000 $ ile satın alır.
• LUNA, A'nın görüşüne göre artar, A, LUNA'yı satar ve 1.500$ (500$ kar) kar elde eder.
• A 1000$ geri öder ve 10 SOL çeker ⇒ A'nın şu anda 10 SOL + 500$ karı vardır.

Görüyorsunuz ki, borç verme platformlarını kullanarak A'nın elinde sadece SOL'den daha fazla 500$ fazla var. 

Borçlanmayı finansal kaldıraçta kullanmak, aynı sermayeden bileşik faiz kazanmanıza yardımcı olabilir, ancak doğru kararı vermezseniz daha büyük kayıplara uğramanıza da neden olur.

Mevcut CeFi ve DeFi'de Borç Vermeye Genel Bakış

Yukarıda size Kredinin tanımı, piyasa büyüklüğü ve finans piyasasındaki önemli rolü hakkında bilgi verdim. Bu bölümde, geleneksel finans piyasasındaki iki popüler Borç Verme biçimini sizinle birlikte analiz edeceğim ve şu soruyu cevaplayacağım: "DeFi, Borç Verme alanına neden bir devrim getirdi?" .

P2P Kredisi ve CeFi Kredisi arasındaki karşılaştırma.

Yukarıdaki simülasyonda da görebileceğiniz gibi, DeFi Lending doğmadan önce piyasada iki popüler borç verme şekli vardı, bunlar P2P (Eşler arası borç verme) ve CeFi Borç Verme (toplu borç verme piyasası).

P2P - Eşler arası ödünç verme

P2P Borç verme piyasasının arkadaşlara ve tanıdıklara borç para vermek gibi olduğunu hayal edin. Faiz oranları borçlu ve borç verene bağlı olarak yüksek veya düşük olabilir. 

Aile üyeleri için %0 olacak, ancak tanıdıklar ve iş arkadaşları için bir bankadan biraz daha yüksek olabilir, çünkü teminat gerektirmez ve kağıt üzerinde imzalanması gerekmez.

P2P kredilendirmenin zayıf yönü , her kişinin kişisel sermayesi olduğu için kredi tutarının çok düşük olmasıdır. Bir çok kişiye borç verilmişse, o kişinin ilişkisinin kapsamı ile de sınırlıdır.

Ancak, P2P kredileri ile ilgili en büyük risk, hiç kimsenin borç verenin (Borç Veren) kredi tutarını garanti edememesidir, Borç Alan (Borç Alan) taahhüdünü takas edildiği gibi tutmazsa, her an "kaçabilir".

Örneğin: Aile üyeleri arasındaki krediler, tanıdıklar arasındaki krediler, meslektaşlar arasındaki krediler,...

P2P Kredisinin Özellikleri:

• Düşük kredi limiti.
• Teminatlı veya teminatsız.
• Borç verenin sermayesini kaybetme riski yüksektir.
• Sözleşme yok, borç verme güvene dayanır.

CeFi Borç Verme - 3. şahıslar aracılığıyla borç alma ve borç verme

Bu nedenle finans piyasasında üçüncü bir taraf yani banka ortaya çıkmıştır. Banka, borç alan ve borç veren arasında bir bağlantı görevi görecektir. Borçlunun (Borç Alan) kredi alabilmesi için , kredi tutarının üzerinde bir değere sahip varlıkları (ev, araba, gayrimenkul, ...) %150 veya daha fazla oranda ipotek etmesi gerekir. 

Teminat , borçlunun (Borç Alan) iflas etmesi durumunda sermayeyi geri almak için banka tarafından tasfiye için kullanılacaktır . Krediyi bankaya geri öderken, borçlunun teminatı geri alabilmesi için daha fazla faiz ödemesi gerekir.

Borçluların faizini aldıktan sonra, banka bu faizin bir kısmını Borç Verenlere - tasarruf sahiplerine ve bankalara ödemek için düşecektir. 3. şahıs için katlanılan maliyetler nedeniyle, tasarruf faizi ile borçlanma faizi arasındaki fark yüksek olacaktır.

Örnek: Finansal kurumlar ve ülkeler arasında borç verme, bankalar ve kişiler, bankalar ve işletmeler arasında borç verme.

Teminatsız kredi olan başka bir kredi türü daha vardır , bu formla birlikte kişisel bir kimlik kartınızın olması gerekir. Ancak bu yöntemle borçlular sadece hantal prosedürlerle karşı karşıya kalmamakta, aynı zamanda kredi limiti de oldukça düşüktür.

CeFi Kredisinin Özellikleri:

• Sözleşmeye dayalı işlemler (kanunla korunan).
• Borçlunun bir bankadan kredi alabilmesi için teminata ihtiyacı vardır.
• Düşük sermaye kaybı riski (banka iflas etmedikçe).
• Düşük faiz (karı bankayla paylaşmak zorunda kalmaktan dolayı).
• Yüksek kredi limiti (birçok yatırımcıdan gelen paranın toplamından dolayı).

Borç verme sektörü neden DeFi'ye ihtiyaç duyuyor?

DeFi Kredisinin Avantajları

P2P Kredisi ve CeFi Kredisine kıyasla DeFi Kredisinin avantajları.

Yukarıda, sizin için geleneksel finans piyasasındaki en popüler iki Borç verme biçimini analiz ettim. Ancak, her formun kendi dezavantajları vardır:

P2P Kredisi için:

• Kredi sermayesi temin edilemiyor (çünkü teminat yok).
• Kredi limiti düşüktür (borçlunun ilişkisiyle sınırlıdır).

CeFi Kredisi için:

• Yüksek kredi faizi, düşük tasarruf mevduat faizi (çünkü bankaların faaliyet göstermesi için kâra ihtiyacı var).
• Prosedür hantal, zaman alıcı ve birçok ücreti var.

Bu nedenle, DeFi Lending, yukarıdaki sınırlamaları çözmek için doğdu. DeFi Lending, tamamen blok zinciri teknolojisi ile Akıllı Sözleşme üzerinde çalışır . Bu nedenle, DeFi Lending aşağıdaki avantajlara sahip olacaktır:

• Krediler, hantal prosedürler ve birçok ücret olmaksızın hemen ödünç alınabilir (hepsi blok zincirinde kaydedilen işlemler aracılığıyla şeffaftır).
• Borç alan ile borç veren arasında bağlantı kurmak için bir üçüncü tarafa ihtiyaç yoktur (tüm işlemler Akıllı Sözleşmede programlanmıştır).
• Yukarıdaki iki faktörden, DeFi Lending , çok fazla işletme maliyeti tasarrufu sağlar , böylece tasarruf ve kredi faizi arasındaki farkı azaltır (hem Borç Veren hem de Borçludan yararlanır).
• Yüksek kredi limiti , çünkü DeFi Kredisi, DeFi pazarına katılan tüm kişi ve kuruluşlardan sermayeyi harekete geçirebilir.

DeFi Lending'in mevcut durumu

Teminatlı Krediler (Güvenli Kredi olarak da bilinir).

DeFi Kredisi'nin birçok avantajı olmasına rağmen, gerçekte DeFi Kredisi, yalnızca Teminatlı Kredi olarak da bilinen Aşırı Teminatlı Kredilendirme biçimini uygulamıştır. 

Bu, teminatlı bir kredidir , yani Borçlunun krediden daha değerli varlıkları ipotek etmesi gerekir. Ancak bu, çok düşük sermaye verimliliğinin bir biçimidir .

Teminatsız Krediler (Teminatsız Krediler olarak da bilinir).

Bu arada, CeFi Lending'de kullanıcılar, yalnızca kişisel gelir kanıtı ile teminatsız krediler (Teminatsız Krediler) ödünç alabildiler. Bu, sermayenin daha verimli kullanılmasını sağlar. 

Ancak DeFi Lending neden Teminatsız Krediyi geniş çapta uygulayamadı?

Đó là bởi trong thị trường DeFi này, chúng ta vẫn chưa thể xác minh danh tính (Identity) của người đi vay. Chính vì thế DeFi Lending không có cơ sở để xác định hạn mức cho vay đối với từng người. Hy vọng với công nghệ NFT đang được phát triển, mỗi người sẽ được định danh từ đó mở ra cơ hội mới cho hình thức Unsecured Loan.

Còn trong bài viết này, mình sẽ tập trung hình thức Secured Loan, hay còn gọi là cho vay có thế chấp trong thị trường DeFi Lending.

Mô hình hoạt động của DeFi Lending

Mô hình hoạt động của DeFi Lending.

Vậy DeFi Lending sẽ hoạt động như thế nào? Có những điểm gì khác với CeFi Lending?

DeFi Lending sẽ bao gồm sự tham gia của 3 thực thể:

• Người cho vay - Lender.
• Người đi vay - Borrower.
• Giao thức cho vay phi tập trung - DeFi Lending Protocol.

Trong đó:

• Để Lending Protocol có nguồn tiền lớn cho Borrower vay, Lending Protocol cần tài sản gửi tiết kiệm của các Lender (1).
• Để vay được tài sản từ Lending Protocol, các Borrower cần thế chấp tài sản (2) có giá trị lớn hơn tài sản muốn vay, sau đó họ sẽ được Lending Protocol cho vay tài sản (3).
• Sau khi đã sử dụng xong khoản vay, các Borrower sẽ gửi lại tài sản đã vay kèm theo lãi vay (4) vào Lending Protocol để có thể rút về tài sản thế chấp (5).
• Như vậy, phần lãi thu được từ Borrower sẽ được trích cho Lender khi họ quyết định rút tài sản tiết kiệm ra khỏi Lending Protocol (6).

Đọc đến đây sẽ thấy mô hình hoạt động của DeFi Lending rất giống CeFi Lending. Anh em đã nghĩ chính xác, tuy nhiên điểm khác biệt chính ở đây là DeFi Lending Protocol hoạt động trên Smart Contract và Blockchain, tiết kiệm hàng trăm loại phí lớn nhỏ.

⇒ Từ đó có thể cung cấp cho Lender lãi gửi tiết kiệm cao hơn và cung cấp lãi vay thấp hơn cho Borrower.

Lợi ích giữa các bên tham gia

Lợi ích mang lại cho các bên tham gia DeFi Lending.

Đọc ở phía trên, có lẽ anh em chỉ thấy Lending Protocol mang lại lợi ích cho 2 bên đó là Lender và Borrower, nhưng thực tế, mô hình hoạt động của Lending Protocol còn có sự tham gia của Investor, những nhà đầu tư có quyền biểu quyết đối với nền tảng Lending.

Lợi ích của Lender và Borrower thì anh em đã hiểu sau phần phân tích phía trên:

• Lender: Cho vay kiếm được lãi suất, tránh lạm phát, dùng như quỹ đầu tư,...
• Borrower: Công cụ đòn bẩy tài chính để kiếm được lãi kép.

Nhưng đối với Investor thì đây là khái niệm còn khá mới, và thậm chí là anh em sẽ không thể tiếp cận trong thị trường tài chính truyền thống, bởi vì đây là thực thể đại diện cho các chủ ngân hàng, quỹ đầu tư và các tổ chức tài chính có quyền biểu quyết đối với hoạt động của ngân hàng.

Nhưng DeFi đã mở ra cánh cửa hoàn toàn mới, cho phép những người dùng thông thường cũng có thể trở thành những cổ đông của ngân hàng (ở đây là Lending Protocol), để có quyền biểu quyết và đưa ra những thay đổi đối với cơ chế hoạt động của Lending Protocol.

Investor trong thị trường DeFi chính là những token holder của Lending Protocol, họ sẽ có quyền đề xuất hoặc biểu quyết trên những đề xuất để đưa ra những thay đổi đối với Lending Protocol. Investor sẽ có thể thực hiện một số đề xuất sau:

• Thay đổi về lãi suất.
• Thay đổi về Incentive cho User.
• Thay đổi về hạn mức thế chấp.
• Voting để list tài sản được hỗ trợ.

Chính vì thế, mình có thể kết luận, DeFi Lending đã đã mở ra cánh cổng hoàn toàn mới cho lĩnh vực Lending, cho phép lĩnh vực Lending có thể hoạt động tự do, minh bạch và chia sẻ quyền lợi lại cho các bên đóng góp giá trị vào nền tảng.

Phân biệt Lending Liquidity Pool và Lending Aggregator

Tuy nhiên, trên thị trường hiện tại đang có 2 dạng Lending Protocol. đó là Lending Liquidity Pool và Lend Aggregator. Vậy điểm khác biệt của chúng là gì?

Phân biệt giữa Lending Liquidity Pool và Lending Aggregator.

Nếu như đã đọc bài viết Phân tích AMM, anh em sẽ thấy mảng AMM cũng có các Aggregator tương tự như thế và sự khác biệt của chúng nằm ở quá trình tiếp cận Liquidity Pool (các Pool thanh khoản):

• Lending Liquidity Pool là các Lending Protocol sẽ có Liquidity Pool riêng. Điểm nổi bật là họ có thể tự triển khai các Liquidity Pool và không bị phụ thuộc vào thanh khoản của bên thứ 3 nào.
• Lending Aggregator là các Lending Protocol tổng hợp thanh khoản từ các Lending Liquidity Pool. Điểm nổi bật của các Lending Aggregator là người dùng có thể so sánh và chọn mức lãi suất tối ưu nhất, cũng như quản lý nhiều khoản vay với một Dashboard duy nhất.

Một số Lending Protocol nổi bật:

• Lending Liquidity Pool: Aave, MakerDAO, Compound,...
• Lending Aggregator: InstaDapp, DefiSaver, Alpha Finance,..

05 chỉ số cần nắm trước khi tham gia Lending

Trước khi đi sâu vào phân tích hiệu suất và mô hình hoạt động của các Lending Platform trên thị trường. Dưới đây là 05 chỉ số mà anh em cần phải nắm:

Những chỉ số quan trọng được thể hiện qua các Lending Protocol.

Lending/Borrowing APR

(1) Borrow/Supply APY: Đây là chỉ số cơ bản nhất đối với một User của Lending Protocol. Lending APR chỉ lãi suất gửi tiết kiệm vào Lending Protocol đối với Lender, còn Borrowing APR chỉ lãi suất cho vay đối với Borrower.

(2) Distribution APY: Tuy nhiên, khác với các ngân hàng truyền thống thì các DeFi Lending Protocol sẽ có thưởng thêm cho người dùng để khuyến khích họ đi vay. Anh em có thể thấy ảnh phía trên, khi người dùng gửi tiết kiệm hoặc vay tại Compound, họ sẽ nhận lại phần thưởng là COMP token.

Minimum Collateralization Ratio

(3) Collateral Factor: Đây là tỷ lệ thế chấp tối thiểu trước khi anh em có thể vay các tài sản trong protocol. Ví dụ:

• Tỷ lệ thế chấp tối thiểu của MakerDAO là 150%, đồng nghĩa anh em phải thế chấp tài sản có giá trị $150 thì mới được vay $100. Hoặc nói cách khác, giá trị tài sản tối đa được vay sẽ bằng 67% giá trị tài sản thế chấp.
• Tỷ lệ thế chấp tối thiểu của Compound là 133%, đồng nghĩa anh em phải thế chấp tài sản có giá trị $133 thì mới được vay $100. Hoặc nói cách khác thì giá trị tài sản tối đa được vay sẽ bằng 75% giá trị tài sản thế chấp.

Liquidation Point

Liquidation Point là điểm thanh lý. Nghĩa là khi tài sản thế chấp của anh em đã rớt giá trị, tỷ lệ thế chấp quá thấp và chạm mốc thanh lý, thì các Protocol sẽ kích hoạt cơ chế thanh lý tài sản để trả nợ lại cho Lender.

Tỷ lệ thế chấp tối thiểu của Aave là 133% (tức người dùng có thể vay tối đa 75% tài sản thế chấp). Nhưng nếu tỷ lệ thế chấp tối thiểu rớt còn 125% (hoặc người dùng đã vay hơn 80% giá trị tài sản thế chấp), thì Aave sẽ kích hoạt cơ chế thanh lý tài sản. 

Ví dụ: Thế chấp $100 ETH để vay $75 USDC, nhưng ETH rớt giá, tỷ lệ vay đạt 80% thì số ETH sẽ được thanh lý để trả lại USDC cho Lender.

Liquidation Bonus 

Liquidation Bonus là khoảng thưởng mà các Protocol sẽ thưởng cho Liquidator, để khuyến khích họ tham gia vào việc thanh lý tài sản sau khi Borrower không thể trả nợ.

Khái niệm Liquidation Bonus còn được gọi bằng cụm từ khác là Liquidation Penalty (Khoản phạt thanh lý), chúng có ý nghĩa tương đồng với nhau. Liquidation Penalty sẽ dành cho Borrower và khoản phạt đó cũng chính là phần thưởng cho Liquidator (Liquidation Bonus).

Liquidation Bonus sẽ được trích một phần từ chính giá trị tài sản thế chấp của Borrower. 

Ví dụ:

• Tỷ lệ vay tối đa là 75%.
• Mức thanh lý tài sản là 80%.

Vậy 5% ở giữa chính là một phần Protocol thu được và trích lại cho Liquidator để thanh lý tài sản, hay còn gọi là mua lại nợ. Ở Aave, Liquidation Bonus sẽ rơi vào 5% cho những tài sản phổ biến, và 10% cho những tài sản có thanh khoản kém hơn.

Capital Utilization 

Đây là khái niệm được nhắc đến chủ yếu bởi các nhà đầu tư khi sử dụng để so sánh hiệu suất của các Lending Protocol trên thị trường. Capital Utilization sẽ cho nhà đầu tư biết được với cùng một số vốn, Lending Protocol nào có thể cho vay nhiều hơn, hay nói cách khác là có thể tối ưu dòng vốn tốt hơn.

Ví dụ:

• Protocol A - Total Supply là 10B, Total Borrow là 7B ⇒ Capital Utilization = 70%.
• Protocol B - Total Supply là 10B, Total Borrow là 4B ⇒ Capital Utilization = 40%.

⇒ Vậy chúng ta có thể suy ra Protocol A đang có hiệu quả sử dụng vốn tốt hơn Protocol B.

Nếu bạn chưa hiểu cụ thể về Hiệu quả sử dụng vốn thì mình sẽ có Case Study thực tế ở phần “Phân tích dữ liệu” phía dưới.

Phân tích các nền tảng Lending nổi bật trên các hệ sinh thái

Sau khi đã nắm rõ về định nghĩa, đặc điểm và vai trò của AMM đối với thị trường Crypto nói chung và DeFi nói riêng. Vậy trong phần này, mình sẽ đi sâu vào phân tích theo chiều dọc, phân tích các nền tảng Lending nối bật của các hệ sinh thái.

Những nền tảng Lending nổi bật nhất trên mỗi hệ sinh thái.

Trong đó sẽ bao gồm hệ sinh thái Ethereum, Binance Smart Chain, Terra, Solana, Polygon và các hệ sinh thái khác.

Lending trên Ethereum

Tính đến thời điểm hiện tại, Ethereum đang là hệ sinh thái có DeFi TVL lớn nhất thị trường DeFi. Chính vì thế, mảng Lending cũng có DeFi TVL rất lớn. Xét riêng trong hệ sinh thái Ethereum, mảng Lending đã chiếm 33% tổng số DeFi TVL.

• Ethereum DeFi TVL: 126 tỷ đô.
• Ethereum Lending TVL: 42 tỷ đô (chiếm 33% DeFi TVL).

Tương quan giữa Lending TVL và DeFi TVL trên Ethereum.

Điều này cho thấy Lending là mảng vô cùng quan trọng đối với các DeFi Player ở hệ sinh thái Ethereum. Mặc dù vấn đề tắc nghẽn mạng lưới chưa được giải quyết, dẫn đến phí giao dịch trên Ethereum rất cao, nhưng điều này vẫn không thể ngăn cản Whale user sử dụng các Dapp trên Ethereum.

Những Lending Platform nổi bật nhất Ethereum.

Mảng Lending trên Ethereum bị thống trị bởi ba nền tảng Aave, Compound và MakerDAO. Trong 2 năm nay chưa có nền tảng Lending nào có thể vượt qua bộ 3 trên và họ cũng thường xuyên thay đổi vị trí dẫn đầu cho nhau. InstaDapp là Lending Aggregator nên mình sẽ không phân tích case của InstaDapp.

Aave (AAVE): Trước đây Aave chính là nền tảng ETHLend (LEND), tuy nhiên sau này họ đã rebrand lại thành Aave và tăng trưởng vượt bậc với cơn sóng DeFi ở Ethereum. 

Hiện tại Aave đang có TVL lên đến 15 tỷ đô và hỗ trợ cho vay với hơn 30 tài sản khác nhau. Ở Aave, người dùng có thể vay tối đa 75% giá trị tài sản đã thế chấp. Anh em có thể tham khảo thêm về mô hình hoạt động của Aave ngay tại đây.

MakerDAO: MakerDAO là nền tảng Lending có cơ chế lạ nhất, thay vì deposit cryptocurrency để vay các cryptocurrency khác, thì MakerDAO sẽ cho người dùng vay DAI (Stablecoin của MakerDAO). Điểm nổi bật của MakerDAO là họ còn cho thế chấp LP token từ Uniswap để vay. 

Hiện tại MakerDAO đã rất thành công khi DAI được chấp nhận ở hầu hết các Protocol của Ethereum, thậm chí còn mở rộng sang hệ sinh thái khác như BSC hay Polygon. 

Đối với MakerDAO, người dùng có thể vay tối đa 67% giá trị tài sản đã thế chấp. Model của MakerDAO còn được áp dụng ở nhiều protocol khác như Venus (XVS & VAI) ở BSC và Party Parrot (PRT & PAI) ở Solana. Tham khảo thêm về mô hình hoạt động của MakerDAO tại đây.

Compound: Compound là nền tảng Lending có TVL lớn thứ 3, đạt 10 tỷ đô và hỗ trợ 15 tài sản. Đối với Compound, người dùng có thể vay tối đa 75% tài sản được thế chấp vào protocol. Tham khảo thêm về mô hình hoạt động của Compound ngay tại đây.

Aave, MakerDAO & Compound, bộ ba Lending Protocol này có vai trò rất quan trọng đối với DeFi ở Ethereum. Họ không chỉ bootstrap sự tăng trưởng của DeFi mà còn đóng vai trò là Trung tâm thanh khoản cho các Lending Aggregator như InstaDapp, DeFi Saver.

Nếu anh em chưa hình dung được độ lớn của Lending DeFi TVL ở Ethereum thì mình sẽ so sánh như sau:

Lending DeFi TVL trên Ethereum ~ Tổng DeFi TVL của BSC + Solana + Terra ~ 42 tỷ đô. 

Lending trên Binance Smart Chain

Tương quan giữa Lending TVL và DeFi TVL trên BSC.

Sau khi hệ sinh thái Ethereum phát triển thành công DeFi vào khoảng tháng 9/2020, thì Binance cũng lập tức ra mắt Binance Smart Chain để bắt kịp Ethereum ở không gian DeFi. 

• BSC DeFi TVL: 23 tỷ đô.
• BSC Lending TVL: 4.5 tỷ đô (chiếm 20% DeFi TVL).

Tính tới thời điểm hiện tại thì BSC đã rất thành công trong việc thu hút dòng tiền khi có DeFi TVL đạt 23 tỷ đô, đứng top #2 trên thị trường. Tuy nhiên trong khoảng 4 tháng nay, BSC đang bị chững lại và chưa có dấu hiệu tăng trưởng tiếp.

Những Lending Platform nổi bật nhất BSC.

Nếu như DeFi ở Ethereum bị dominance bởi mảng Lending, thì DeFi ở BSC bị dominnance bởi mảng DEX. Mảng Lending chỉ ghi nhận 4.5 tỷ đô (20% tổng DeFi TVL). Phía trên là 6 Lending Platform hoạt động trong hệ sinh thái BSC. 

Tuy nhiên, 2 chỉ có 2 Lending Platform hoạt động nổi bật là Venus và Alpaca Finance.

• Venus (TVL 3.5 tỷ đô): Venus hoạt động theo mô hình kết hợp giữa Aave và MakerDAO. Nghĩa là Borrower có thể thế chấp các Cryptocurrency để vay các Cryptocurrency khác, hoặc vay VAI (Stablecoin của Venus) tương tự MakerDAO và DAI.
• Alpaca Finance: Mặc dù gia nhập BSC khá trễ, nhưng Alpaca đã xuất sắc leo lên top 2 Lending Platform có TVL cao nhất. Điểm nổi bật của Alpaca Finance chính là tính năng vay và Farming trực tiếp lại Alpaca với đòn bẩy gấp 6 lần. Điều này cho phép người dùng có thể Earn được nhiều hơn.

Lending trên Solana

Tương quan giữa Lending TVL và DeFi TVL trên Solana.

• Solana DeFi TVL: 10 tỷ đô.
• Solana Lending TVL: 600 triệu đô (chiếm 6% DeFi TVL).

Solana là hệ sinh thái có tốc độ tăng trưởng rất nhanh trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên, khi dòng tiền đổ vào hệ sinh thái Solana, họ không tập trung nhiều ở các nền tảng Lending, chính vì thế mà chúng có hiệu suất hoạt động khá thấp.

Đa số dòng tiền của hệ sinh thái Solana tập trung ở các mảng AMM và Yield Farming để Earn Incentive từ các dự án mới. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây thì mảng Lending của Solana đã nhận được nhiều sự chú ý hơn.

Một số dự án nổi bật: Port Finance, Solend, Party Parrrot,....

Những Lending Platform nổi bật nhất Solana.

Lending trên Terra

Tương quan giữa Lending TVL và DeFi TVL trên Terra.

• Terra DeFi TVL: 8 tỷ đô.
• Terra Lending TVL: 3 tỷ đô (chiếm 37% DeFi TVL).

Terra là hệ sinh thái DeFi vô cùng đặc biệt. Mặc dù số lượng Dapp hoạt động nổi bật trên Terra chưa đến 10 Dapps, nhưng Terra lại xuất sắc nằm trong top 4 hệ sinh thái DeFi có TVL cao nhất, đạt 8 tỷ đô. Trong đó Anchor Protocol (Dapp duy nhất hoạt động trong mảng Lending) đã chiếm đến 3 tỷ đô. 

Anchor Protoco - Lending Platform nổi bật nhất Terra.

Sự thành công của Anchor Protocol đến từ rất nhiều yếu tố. Trong đó có sự phát triển bền vững của 3 chân kiềng: Terra USD, Mirror Protocol và Anchor Protocol của hệ sinh thái Terra.

Trong thời gian đầu, để thu hút người dùng đến với Terra, Anchor Protocol đã trả lãi suất lên đến 20% cho UST và còn thưởng thêm ANC cho ai tham gia vay & cho vay tại Anchor. Chưa kể Anchor Protocol đang là Liquidity Center của nhiều DeFi Dapp khác như Orion Money, Spar Protocol, Kash,... có người dùng thực ở một số quốc gia như Hàn Quốc.

Lending trên Polygon

Tương quan giữa Lending TVL và DeFi TVL trên Polygon.

• Polygon DeFi TVL: 4.6 tỷ đô.
• Polygon Lending TVL: 1.5 tỷ đô (chiếm 32% DeFi TVL).

Xếp sau Solana và Terra là hệ sinh thái Polygon, trong thời gian qua Polygon đã nhiều lần đứng top #3. Đây cũng là hệ sinh thái có số lượng Dapp rất đa dạng. Trong tổng số 50 dự án deploy trên Polygon, thì chỉ có 5 dự án hoạt động trong mảng Lending, 45 dự án còn lại hoạt động trong những mảng khác như AMM, Yield Aggregator,...

Tuy nhiên, chỉ cần một nền tảng Aave, mảng Lending đã chiếm đến 32% tổng DeFi TVL của hệ sinh thái Polygon. Điều này cho thấy Aave có sức thống trị rất cao ở Polygon và cũng đang là Protocol có TVL lớn nhất hệ Polygon.

Những Lending Platform nổi bật nhất Polygon.

Lending trên những hệ sinh thái khác

Như mình đã đề cập phía trên, Lending là mảng rất quan trọng giúp giữ lại thanh khoản trong hệ sinh thái. Chính vì thế, mỗi hệ sinh thái đều có ít nhất 1 Lending Protocol để có thể thu hút người dùng. 

Tuy nhiên, nếu so sánh với bộ ba MakerDAO, Aave và Compound thì các Lending Protocol này vẫn còn quá nhỏ và chưa thực sự có những tác động lên toàn bộ thị trường DeFi. 

Sự ra đời của chúng mới chỉ mang mục đích phục vụ người dùng của từng hệ sinh thái chứ chưa thể mở rộng tầm ảnh hưởng như DAI của Maker DAO (DAI đã có mặt trên 7 blockchain khác nhau).

Những nền tảng Lending nổi bật nhất trên mỗi hệ sinh thái.

Dưới đây là một số Lending Protocol nổi bật của các hệ sinh thái khác:

• Fantom: Cream Finance, Scream,...
• HECO Chain: Channels, FilDA, LendHub.
• Avalanche: BenQi.
• Ontology: Wing Finance.
• Celo: Moola.

Sự thành công của một nền tảng Lending không chỉ phụ thuộc vào mô hình hoạt động của chính họ, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào tiềm năng của hệ sinh thái mà Lending Protocol triển khai trên đó. Liệu các Dapp trong hệ sinh thái đã đủ đa dạng và thu hút người dùng sử dụng các nền tảng Lending để tối ưu hóa nguồn vốn đầu tư chưa?

Chính vì thế, khi đánh giá tiềm năng của một Lending Protocol, anh em cần phải có góc nhìn 2 chiều, từ phía mô hình hoạt động và từ góc nhìn tổng quan của một hệ sinh thái.

Phân tích dữ liệu từ các Lending Protocol

Sau khi đã nắm rõ về những nền tảng Lending nổi bật trên thị trường, mình sẽ cùng anh em phân tích với góc nhìn rộng hơn. Đây là phần quan trọng nhất của bài viết giúp anh em nắm được cách phân tích được dòng tiền, tiềm năng của các protocol trên thị trường cũng như đưa ra những quyết định đầu tư. 

Trong phần này mình sẽ cùng anh em phân tích:

• DeFi TVL và Lending DeFi TVL của các hệ sinh thái.
• TVL của các Lending Protocol.
• Hiệu quả sử dụng vốn của Lending Protocol.

Lending nằm ở đâu trong thị trường DeFi?

Trước khi đi vào phân tích các số liệu của mảng Lending, mình xin nhắc lại về DeFi Stack. Đây là phần sẽ giúp anh em định hình được các Lending Protocol đang nằm ở đâu trong thị trường DeFi và có vai trò như thế nào?

Sơ lược về DeFi Stack: Như anh em có thể thấy Infographic phía dưới, hệ sinh thái DeFi sẽ bao gồm 3 Layer cơ bản, đó là Blockchain Platform (Layer 1), Liquidity (Layer 2) và Application (Layer 3). Trong đó:

• Layer 1 đại diện cho các blockchain platform như Ethereum, BSC, Solana, Polygon. Tuy nhiên, nếu hệ sinh thái chỉ có Layer 1 thì vẫn chưa đủ để phát triển hệ sinh thái DeFi.
• Chính vì thế, hệ sinh thái sẽ cần đến Layer 2, điển hình là các Lending Protocol và AMM Protocol. Đây là Layer đóng vai trò giữ lại dòng tiền (tính thanh khoản) của một hệ sinh thái sau khi dòng tiền đã chảy vào. Chỉ khi nào Layer 2 thu hút nhiều thanh khoản thì DeFi ở hệ sinh thái đó mới bắt đầu phát triển.
• Khi hệ sinh thái DeFi đã đủ vững, Layer 3 sẽ dần xuất hiện với các Dapp trong lĩnh vực Aggregator, họ sẽ tổng hợp thanh khoản từ các Lending Protocol và AMM Protocol để xây dựng các Dapp riêng, làm tăng sự đa dạng của các Dapp trong hệ sinh thái.

Tương quan giữa dòng tiền trong một hệ sinh thái và trong mảng Lending của hệ sinh thái đó.

Qua phần sơ lược về DeFi Stack, anh em có thể thấy được vai trò rất lớn của Lending trong việc hỗ trợ một hệ sinh thái DeFi phát triển. Nếu không có các Protocol chứa Liquidity như AMM và Lending, DeFi trên hệ sinh thái đó sẽ không thể phát triển.

Anh em muốn tìm hiểu chi tiết hơn về DeFi Stack thì có thể đọc thêm:

• DeFi Stack 1: Các Layer cấu thành DeFi
• DeFi Stack 2: Rủi ro trong DeFi

DeFi TVL và Lending TVL của các hệ sinh thái DeFi

Số liệu tương quan giữa dòng tiền trong một hệ sinh thái và trong mảng Lending của hệ sinh thái đó.

Trên đây là xếp hạng DeFi TVL và Lending TVL của các hệ sinh thái lớn nhất trên thị trường.

• DeFi TVL: Ethereum (#1), Binance Smart Chain (#2), Polygon + Terra + Solana (#3), Avalanche + Fantom + Heco (#4),...
• Lending TVL: Ethereum (#1), Binance Smart Chain (#2), Polygon + Terra (#3), Avalanche + Fantom + Heco + Solana (#4), Ontology + Celo (#5),...

Bảng xếp hạng này cho thấy dòng tiền vẫn nằm nhiều nhất ở hai hệ sinh thái Ethereum ($120B) và Binance Smart Chain ($24 B), sau đó mới đến bộ ba Solana ($10 B), Terra ($8 B) và Polygon ($4 B).

Tuy nhiên, Lending TVL thì có sự thay đổi nhỏ, mặc dù Solana có DeFi TVL lớn hơn, nhưng Lending TVL của hệ Solana ($600 M) lại thấp hơn hai hệ Terra ($3 B) và Polygon ($2 B). Đây cũng là một Insight cho anh em track được dòng tiền nhanh nhất khi nhắc về một hệ sinh thái.

• Về mảng Lending: Ethereum, Polygon, Terra đang chiếm ưu thế.
• Về mảng AMM: Binance Smart Chain, Solana, Fantom đang chiếm ưu thế.

Hai mảng Lending và AMM đều rất quan trọng, tuy nhiên nếu như chọn hệ sinh thái nào để Skin in the game, mình ưu tiên những hệ sinh thái phát triển TVL trên mảng AMM hơn. 

Bởi vì khi TVL của AMM phát triển, đồng nghĩa hệ sinh thái đó có nhiều dự án đang phát triển và thu hút người dùng cung cấp thanh khoản. Còn TVL ở các nền tảng Lending tăng chỉ mang ý nghĩa hệ sinh thái đó có dòng tiền, người dùng gửi tiết kiệm do lãi cao, nhưng lại không có giá trị về mặt phát triển không gian DeFi.

Lưu ý: Đây là góc nhìn cá nhân về các hệ sinh thái mới nổi, đối với hai hệ sinh thái Ethereum và BSC thì họ đã phát triển rất mạnh và đồng đều giữa 2 mảng nên sẽ không áp dụng góc nhìn này.

⇒ Dựa vào Lending Platform để track dòng tiền của một hệ sinh thái và xem hệ sinh thái đó sẽ phát triển theo hướng nào, từ đó chọn hướng để Skin in the game.

TVL của các protocol nổi bật nhất thị trường

Những nền tảng Lending có TVL cao nhất thị trường.

Dựa vào số liệu phía trên, anh em có thể thấy mảng DeFi Lending đang bị thống trị hoàn toàn bởi 3 nền tảng Aave ($15B), Compound ($13B) và MakerDAO ($14B), chúng hoàn toàn nằm trên hệ sinh thái Ethereum. 

Còn lại là những Protocol đại diện cho các hệ sinh thái như: Aave - Polygon ($4B), Venus - BSC ($2B), Anchor - Terra ($3B), BenQi - Avalanche ($1B). 

Còn các hệ sinh thái khác như Fantom và Solana vẫn chưa có những Lending Platform, đa số các Lending Platform đều hoạt động riêng lẻ và có TVL chưa đạt $1B.

Điều này cho thấy Lending là mảng vô cùng cạnh tranh và có sức ảnh hưởng rất lớn bởi hiệu ứng mạng lưới. Điều này có nghĩa là Lending Platform nào mạnh thì sẽ “nắm trùm” của cả hệ sinh thái đó, riêng hệ Ethereum có miếng bánh rất to nên cả 3 nền tảng Aave - MakerDAO - Compound có thể chia nhau.

⇒ Nếu như chọn đầu tư vào các Lending Protocol, mình sẽ chọn những nền tảng có hiệu suất tốt nhất, hoặc đang có sự tăng trưởng tốt về TVL, thay vì chỉ dựa vào Market Cap, bởi vì mảng Lending là mảng có tính dominate cao, rất khó cho các nền tảng nhỏ tăng trưởng.

Hiệu quả sử dụng vốn

Hiệu quả sử dụng vốn của một nền tảng Protocol cho anh em biết nền tảng nào đang hoạt động hiệu quả hơn với cùng một số vốn. Chỉ số sẽ được tính như sau:

Hiệu quả sử dụng vốn = (Outstanding Loan/Total Supply)*100%

Trong đó:

• Total Supply: Số tiền người dùng deposit vào protocol.
• Outstanding Loan: Bằng số tiền đã được người dùng vay.

Đây là khái niệm anh em hay nhầm với TVL, TVL là lượng thanh khoản còn lại sau khi người Borrower đã vay tài sản ra khỏi Protocol.

TVL = Total Supply - Total Borrow

Trong đó:

• Total Supply: Tổng giá trị tài sản người dùng deposit vào Protocol.
• Total Borrow: Tổng giá trị tài sản người dùng vay từ Protocol.

So sánh Hiệu quả sử dụng vốn của các Lending Protocol.

Xếp hạng TVL: Aave (#1), MakerDAO (#2), Compound (#3), Aave-Polygon (#4),....

Xếp hạng Outstanding loan: Compound (#1), Aave (#2), MakerDAO (#3), Aave -Polygon (#4),...

Xếp hạng Capital Utilization: Compound (#1), Aave (#2), MakerDAO (#3), Aave -Polygon (#4),...

Nhìn tổng quan thị trường, MakerDAO - Aave - Compound không chỉ là ba nền tảng có TVL cao nhất, mà còn là 3 nền tảng có Outstanding Loan nổi bật nhất. Khi xét về hiệu quả sử dụng vốn thì chúng sẽ rơi vào khoảng từ 25% cho tới 40%. Từ đây anh em có thể suy ra tỷ lệ trung bình để áp dụng cho toàn thị trường Lending:

• Capital Utilization ~40% ⇒ Hiệu quả sử dụng vốn cao.
• Capital Utilization ~30% ⇒ Hiệu quả sử dụng vốn trung bình.
• Capital Utilization ~25% ⇒ Hiệu quả sử dụng vốn thấp.

Thông thường đối với nhà đất, vàng bạc, anh em có thể vay lên đến 80% tài sản thế chấp. Tuy nhiên các tài sản trong thị trường crypto đều có mức độ biến động cao, chính vì thế người dùng chỉ vay khoảng 30% giá trị tài sản thế chấp. Điều này giúp họ an toàn khỏi rủi ro thanh lý do thị trường sập đột ngột.

Hiệu quả sử dụng vốn cũng thể hiện gián tiếp tỷ lệ thế chấp tối thiểu của các nền tảng cho vay (Min. Collateral Ratio). Nếu như tỷ lệ này cao thì người dùng sẽ vay ra ít hơn. 

Trong 3 nền tảng Aave, MakerDAO và Compound, thì MakerDAO yêu cầu tỷ lệ thế chấp lên đến 150%, trong khi Aave và Compound chỉ yêu cầu 130%. Chính vì thế, Outstanding Loan của MakerDAO thấp hơn hai nền tảng còn lại.

⇒ Đây là chỉ số chủ yếu dành cho các investor đầu tư vào nền tảng đó để xem nền tảng nào có hiệu suất tốt hơn, từ đó tạo ra doanh thu cho protocol cũng như quyền lợi cho các lender.

Giá trị của một Lending Platform

Đối với một Lending Platform, anh em cần phải có góc nhìn như sau:

• Người gửi tiết kiệm: Giống như chủ nợ của Protocol ⇒ Vì Protocol phải trả lãi cho họ.
• Người đi vay: Giống như khách hàng ⇒ Người dùng trả lãi vay, tạo doanh thu cho Protocol.

Chính vì thế, anh em không nên đánh giá sự thành công của một Lending Protocol chỉ thông qua TVL, mà hãy kết hợp thêm với Outstanding Loan. Outstanding Loan mới là nhân tố mang lại doanh thu cho Protocol cũng như mang lại lợi nhuận cho Lender.

Câu nói phía trên không đồng nghĩa nền tảng nào cho vay nhiều hơn thì sẽ tạo ra doanh thu nhiều hơn, bởi vì mỗi một nền tảng sẽ thu phí khác, lãi khác nhau. Nhưng góc nhìn tổng quan đó sẽ giúp anh em có góc nhìn khác về TVL trong thị trường Lending.

Top 30 DeFi Protocol có doanh thu cao nhất thị trường.

Infographic phía trên thống kê doanh thu của top 30 DeFi Protocol trên thị trường trong vòng 30 ngày. Trong Top 30 Protocol tạo ra doanh thu nhiều nhất, thì có 4 protocol đại diện cho mảng Lending, đó là:

• #1 Aave ($4,900,000).
• #2 MakerDAO ($3,700,000).
• #3 Compound ($3,400,000).
• #4 Cream Finance ($704,000).

Mặc dù các nền tảng Lending phía trên có doanh thu thuộc top thị trường, nhưng họ đang gặp phải một vấn đề nhỏ đó là chưa Capture được nhiều value cho token holder. Để hiểu được tại sao thì anh em đừng quên đọc Series How It Work để phân tích rõ nhất về mô hình hoạt động của dự án.

Doanh thu của các Protocol có thể được sử dụng với mục đích:

• Buy back & burn native token ⇒ Tạo động lực tăng giá.
• Phân phối lại cho các token holder ⇒ Tăng quyền lợi cho holder.
• Phòng trường hợp xấu xảy ra?

Trường hợp xấu đó là gì mà tại sao Protocol cần phải dự trữ một khoảng doanh thu lớn đến thế? 

Đó chính là Case Study đối với nền tảng MakerDAO, khi thị trường sập mạnh vào tháng 3/2020. MakerDAO đã kích hoạt thanh lý hàng loạt tài sản. Tuy nhiên họ vẫn không thể trả nợ cho Lender. Chính vì thế họ đã phải sử dụng tới quỹ doanh thu để đền bù cho Lender.

Doanh thu của nền tảng Lending có thể không mang lại giá trị ngắn hạn cho các token holder, nhưng điều này đảm bảo cho Protocol có thể hoạt động bền vững hơn trong tương lai.

⇒ Đối với một Investor vào Protocol, chúng ta không chỉ nhìn vào chỉ số hoạt động, mà còn phải phân tích mô hình hoạt động của các dự án. Lending Protocol nào có thể đứng vững khi thị trường sập mạnh?

Hiệu ứng mạng lưới của Lending (Network Effect)

Ở phía trên, mình đã phân tích cho anh em theo dọc và chiều ngang của lĩnh vực Lending trong thị trường DeFi. Tuy nhiên, sự thành công của một Lending còn bị tác động bởi nhiều yếu tố khác. Trong đó yếu tốc tác động mạnh mẽ nhất chính là Network Effect.

Giải nghĩa: Hiệu ứng mạng lưới (hay còn gọi là Network Effect) có thể được xem là hiệu ứng mà một nhóm nhân tố có thể mang lại giá trị cho nhau, cũng như có sự tương tác lẫn nhau để mang lại giá trị nhiều nhất cho tập thể.

Hiệu ứng mạng lưới của các Lending Protocol.

Nếu so với AMM, thì lĩnh vực Lending có Network Effect tương đối đơn giản hơn. Mình có thể tóm gọn cho anh em bằng Infographic phía trên:

• Đầu tiên, để Lending Protocol có thanh khoản cho Borrower, Lending Protocol cần thu hút các Lender gửi tài sản tiết kiệm vào Liquidity Pool (1).
• Sau khi Lending Protocol đã có thanh khoản dồi dào (2) ⇒ Thu hút Borrower (3).
• Khi Lending Protocol có nhiều Borrower ⇒ Tạo ra doanh thu và lợi nhuận (4).
• Doanh thu và lợi nhuận sẽ được sử dụng để phát triển Lending Protocol (5), đó có thể là thêm tính năng mới như Flash loan, hoặc hỗ trợ thêm nhiều tài sản.
• Thêm tính năng mới sẽ thu hút thêm Borrower (3).
• Hỗ trợ thêm nhiều tài sản sẽ thu hút ngược lại Lender (1) và Borrower (3).

Cứ như thế vòng lặp sẽ diễn ra và đây cũng chính là FlyWheel của các Lending Protocol. Khi có được thanh khoản cao, Lending Protocol sẽ thu hút Borrower, tạo ra lực cầu để thu hút tiếp Lender, từ đó tạo ra thặng dư cho Lending Protocol và giá trị cho mỗi thực thể tham gia vào nền tảng.

• Lender có thể gửi tiết kiệm để nhận lãi suất.
• Borrower có thể sử dụng Lending để tối ưu hóa dòng vốn.
• Investor (Token holder) có thể cải tiến Lending Protocol thông qua đề xuất và biểu quyết.

Timeline quá trình phát triển của Lending 

Sau khi đã nắm rõ được những nền tảng Lending nổi bật trên thị trường và cách phân tích tổng quan về thị trường Lending. Trong phần này mình sẽ cùng anh em đi qua từng giai đoạn phát triển của các Lending Platform, từ đó giúp anh em dự phóng được những hướng đi của thị trường Lending sau này. 

Trong phần này mình sẽ đề cập tổng quan về lĩnh vực Lending ở toàn bộ thị trường crypto chứ không riêng trong thị trường DeFi, vì mảng Lending DeFi vẫn còn khá mới và chịu sự ảnh hưởng khá lớn của lĩnh vực Lending nói chung.

Giai đoạn 1 (2015-2017): Centralized Lending Platform ra đời

Như mình đã đề cập ở phía trên, Lending là lĩnh vực luôn đi song song với bất kỳ thị trường nào. Miễn là nơi đó có dòng tiền, có cơ hội cho nhà đầu tư thì lĩnh vực Lending sẽ ra đời giúp nhà đầu tư có thể tối ưu hóa dòng vốn. 

Lending là lĩnh vực đã được nhắc đến lần đầu tiên vào năm 2015. Cho đến 2017, những nền tảng Lending đầu tiên mới ra đời. Tuy nhiên trong thời gian này, đa số người dùng đều chưa chú ý đến DeFi chính vì thế mặc dù ETHLend (tiền thân của Aave) và MakerDAO đều đã hoạt động từ năm 2017, nhưng người dùng chỉ chú ý đến các Centralized Lending Platform.

Trong khoảng năm 2017, Centralized Platform luôn là ưu tiên hàng đầu của các user từ Exchange cho đến Lending và còn nhiều mảng khác. Một số nền tảng Lending nổi bật có thể kể đến như NEXO, BlockFi, SALT, Celsius,…

Giai đoạn 2 (2018-2019): Centralized Exchange hỗ trợ Margin Trading (Lending)

Sau khi các Centralized Lending Platform phát triển mạnh mẽ, người dùng cũng đã quen dần với hình thức vay để tối ưu hóa nguồn vốn khi giao dịch. Tuy nhiên, đây là miếng bánh vô cùng béo bở và các sàn có thanh khoản cao hoàn toàn có thể áp dụng hình thức đó.

Chính vì thế các Centralized Exchange cũng bắt đầu phát triển thêm sản phẩm giao dịch đòn bẩy (Margin Trading). Cơ chế của chúng hoàn toàn giống với các Lending Platform. Nghĩa là người dùng thế chấp tài sản đang có, vay mượn một tài sản khác để mua khống hoặc bán khống.

Trong thời gian đầu, các sàn giao dịch áp dụng đầu tiên là Bitfinex và Poloniex, đây là hai sàn giao dịch có thanh khoản và volume giao dịch rất lớn trong giai đoạn 2018. Tuy nhiên, sau này các sàn giao dịch mới nổi đã chiếm ưu thế hơn, nổi bật là Binance, FTX hay Huobi.

Sự phát triển của Margin Lending (Vay để giao dịch hay Giao dịch đòn bẩy) cũng chính là tiền đề để các sàn giao dịch phát triển giao dịch phái sinh sau này.

Giai đoạn 3 (2020): DeFi Lending ra đời và bùng nổ trên các hệ sinh thái

Cho đến khoảng tháng 6/2020, DeFi bắt đầu được nhiều người biết đến và các lĩnh vực trong DeFi cũng bắt đầu phát triển theo, trong đó có mảng DeFi Lending. Đây là sự kiện tương tự như câu nói “Nước lên, thuyền lên”.

Mặc dù các nền tảng DeFi Lending đứng đầu hiện tại như Aave hay MakerDAO đã được phát triển từ khoảng 2017 - 2018, nhưng cho đến DeFi Summer vào năm 2020, họ mới bắt đầu được mọi người chú ý đến và bùng nổ từ đây.

Sự tăng trưởng về TVL của nền tảng Aave.

Hình phía phía trên đây là minh chứng rõ ràng nhất. Từ đầu năm 2020, DeFi TVL của Aave chỉ có khoảng 10 triệu đô, nhưng tới thời điểm hiện tại, Aave đang được ghi nhận ở mốc 16 tỷ đô (tăng trưởng 1,600x trong vòng chưa đến 2 năm).

Trong giai đoạn này, các hệ sinh thái lớn cũng bắt đầu phát triển DeFi Lending Platform, điển hình là Venus của Binance Smart Chain, Anchor của Terra,... 

Ngoài ra cũng có một số Lending Platform triển khai Multi-chain như Cream Finance,...

Giai đoạn 4 (2021): DeFi Lending cải tiến và phát triển

Khi các Lending Protocol đã phát triển vững vàng (thanh khoản dồi dào), anh em sẽ thấy sự xuất hiện của các Lending Aggregator. Đây cũng chính là Insights cho mình biết thanh khoản trong hệ sinh thái đã đủ vững chưa ⇒ Nếu đủ rồi thì các Platform tổng hợp thanh khoản mới ra đời.

Một số Lending Aggregator nổi bật có thể nhắc đến như InstaDapp hay DeFi Saver, họ sẽ tổng hợp thanh khoản từ Aave, Compound hay MakerDAO. Riêng dòng tiền chuyển sang InstaDapp để đến các Lending Protocol đã có TVL lên đến 10 tỷ đô.

Song song đó, các nền tảng Lending cũng bắt đầu phát triển thêm các sản phẩm phụ, chủ yếu là giao dịch đòn bẩy vì họ có thể tận dụng thanh khoản từ Lending Platform để cho người dùng vay. Alpha Finance ra mắt Beta Finance, Mango Market (Solana) kết hợp Margin Trading và Lending.

Dự phóng về tương lai của Lending

Như vậy anh em đã có thể hiểu mình đang ở trong giai đoạn 3 của lĩnh vực Lending. Mình phân tích như thế không có nghĩa là Lending sẽ không phát triển nữa trong tương lai. Tuy nhiên, để biết được họ sẽ đi như thế nào và tổng kết lại thành một giai đoạn, chúng ta cần thêm thời gian để quan sát.

Dưới đây là một số dự phóng của mình về thị trường Lending sắp tới:

Sân chơi của những ông trùm tài chính

Quy mô thị trường của DeFi Lending so với thị trường khác.

Mặc dù DeFi Lending đã tăng trưởng rất nóng trong thời gian qua, nhưng thực tế là vốn hóa thị trường của DeFi Lending vẫn còn rất bé nếu so với Quy mô của thị trường Lending toàn cầu. Chính vì thế thị trường DeFi Lending hoàn toàn có cơ hội để tăng trưởng hơn nữa trong tương lai.

Các tổ chức tài chính lớn đã bắt đầu chú ý vào thị trường DeFi Lending, trong đó có Coinbase, họ đang có tham vọng phát triển thêm mảng Lending. Mặc dù đã bị SEC “sờ gáy”, nhưng mình tin rằng DeFi Lending không chỉ được chú ý bởi Coinbase mà có có cả những ngân hàng lớn như JP Morgan, HSBC,...

Coinbase bị SEC “sờ gáy" khi cố gắng tiếp cận thị trường Lending.

Không giới hạn ở thị trường Crypto

Mặc dù DeFi Lending đã phát triển rất mạnh mẽ nhưng nó cũng đã thể hiện rõ những nhược điểm. Anh em có thể thấy rằng, DeFi Lending hiện tại đang bị ràng buộc rất nhiều bởi thị trường crypto. Chúng ta không thể thế chấp tài sản khác ngoài Cryptocurrency.

Nếu điều này không được giải quyết thì quy mô của DeFi Lending mãi sẽ nhỏ hơn quy mô của thị trường crypto. Thực tế là DeFi Lending đã và đang cố gắng giải quyết vấn đề này, nhưng họ vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Hai vấn đề lớn nhất mà họ cần giải quyết chính là:

1. Cơ chế mã hóa tài sản thực

Ở thị trường thực, người dùng có thể thế chấp chiếc xe, căn nhà và nhiều tài sản khác để vay. Vậy làm thế nào để có thể mã hóa từng loại tài sản đó lên blockchain và áp dụng chúng vào DeFi? Chưa kể mỗi chiếc xe lại có màu sắc khác nhau, thương hiệu khác nhau, từ đó giá trị của chúng cũng khác nhau.

Hiện tại NFT chính là công nghệ được sử dụng để mã hóa cái tài sản riêng biệt có tính chất khác nhau. Ví dụ như nền tảng Opulous cho phép các nghệ sĩ âm nhạc có thể vay bằng các thế chấp các bản nhạc dưới dạng NFT.

Tuy nhiên, đối với các tài sản thực như nhà cửa, xe cộ,… làm sao để các Lending Protocol đảm bảo rằng NFT mã hóa cho tài sản đó, chứ không phải tài sản khác có đặc điểm tương tự, thì đây vẫn còn là một dấu chấm hỏi chưa có lời giải đáp.

Cơ chế mã hóa tài sản thực vẫn chưa có giải pháp hiệu quả.

2. Cơ chế định giá tài sản

Rào cản thứ hai đó chính là cơ chế định giá tài sản. Đối với Cryptocurrency, việc định giá tương đối dễ dàng vì chúng có thanh khoản cao và được chấp nhận rộng rãi. Tuy nhiên, đối với các tài sản ở thế giới thực, việc định giá sẽ khó hơn rất nhiều.

Tuy vào thuộc tính, đặc điểm mà mỗi chiếc xe, mỗi căn nhà có định giá khác nhau. Đặc biệt là các tác phẩm NFT, đối với từng nhà sưu tầm thì giá trị của chúng cũng khác nhau. Vậy làm sao để có thể định giá được chính xác giá trị của tài sản.

ChainLink đi đầu trong việc định giá tài sản và đưa chúng vào blockchain.

Hiện tại thì ChainLink đã và đang phát triển công nghệ cho phép định giá các tài sản NFT, tuy nhiên chúng vẫn chưa thực sự được ứng dụng và cần thêm nhiều thời gian để phát triển.

Nếu giải quyết được 2 vấn đề trên, chắc chắn quy mô của mảng DeFi Lending sẽ lớn hơn rất nhiều, lớn đến mức chúng ta sẽ không thể tưởng tượng nổi. Nhưng đây là câu chuyện rất xa bởi vì các loại tài sản thực sẽ động chạm rất nhiều đến vấn đề pháp lý.

Vậy quay lại với thị trường crypto, đâu là cơ hội đầu tư cho anh em?

Cơ hội đầu tư vào Lending

Sau khi đã nắm rõ quá trình phát triển và hướng phân tích các Lending Protocol, trong phần này mình sẽ phân tích những cơ hội đầu tư vào lĩnh vực Lending. Trong đó chia thành 3 dạng.

Cho vay tại các Lending Platform

Trong thị trường DeFi thì anh em có thể tối ưu hóa lợi nhuận với nhiều phương thức khác nhau, trong đó lãi cao nhất là hình thức Farming hoặc tham gia IDO. Tuy nhiên, nếu như anh sợ rủi ro Impermanent Loss hoặc chưa có “kèo” IDO, thì Lending là một trong những giải pháp tối ưu nhất.

Mặc dù lãi đến từ Lending khá thấp, nhưng đây là sự lựa chọn hàng đầu cho những anh em có vốn lớn và có thể Earn được từ những tài sản mình đang hold. Ngoài các Stablecoin ra, thì anh em còn có thể cho vay cryptocurrency, chủ yếu là các loại tài sản có tính thanh khoản cao.

So sánh lãi suất của các nền tảng cho vay.

Đây là hai công cụ tracking lãi vay và lãi cho vay tại các Lending Platform:

• DefiRate: defirate.com
• LoanScan: loanscan.io

Lending Platformunun yerel jetonlarına yatırım yapın

Bu, en erişilebilir yatırım şeklidir, ancak aynı zamanda en zorudur çünkü işletim modelini anlamanızı ve Borç Verme Platformlarının potansiyelini değerlendirmenizi gerektirir.

DeFi Borç Verme Protokollerinin Piyasa Değerini Karşılaştırın.

Orada:

• Protokoldeki Toplam Arz: Kullanıcının Borç Verme Protokolüne Depozito Tutarı.
• Piyasa Değeri: Borç Verme Protokolünün Kapitalizasyonu (Dolaşımdaki token sayısı * Token başına fiyat).
• FDV: Tamamen Seyreltilmiş Kapitalizasyon (Toplam Token Arzı * Token Başına Fiyat).

1. İlk 3 Ödünç Verme Protokolü için (Aave - Bileşik - MakerDAO)

Yukarıdaki istatistiklerde de görebileceğiniz gibi, en çok öne çıkan işletim platformları, büyük harf kullanımı çok yüksek olan Aave - MakerDAO - Compound'dur. Bu nedenle, bu 3 platformun büyümesine bahse girerseniz, büyüme potansiyeli yüksek olmayacaktır.

Ancak yine de MakerDAO'ya dikkat ediyorum çünkü MakerDAO'nun Piyasa Değeri yalnızca Bileşik'e eşittir, ancak FDV iki katından daha düşüktür. Bu, MakerDAO'nun Piyasa Değerinin henüz "tavan"a ulaşmadığı anlamına gelir (3 platformun aynı potansiyele sahip olduğu varsayılırsa).

Neden Bileşik'i seçmiyorum? Bileşik üçlünün en düşük Piyasa Değerine sahip olduğundan, ancak Compound'un FDV'si Aave'nin "tavanına" yaklaşıyor, bu nedenle Market Cap'te büyüme varsa, kilitlenmemiş jetonlar arasında eşit olarak bölünecektir.

2. Kalan Ödünç Verme Protokolleri için

Yukarıdaki istatistiklere dayanarak şunları görebilirsiniz:

• Toplam Arz yaklaşık 3,5 milyar dolar ise, Piyasa Değeri yaklaşık 400 milyon dolar olacaktır (2 temsilci, Çapa Protokolü ve Venüs ile).
• Toplam Arz yaklaşık 2 milyar dolar ise, Piyasa Değeri yaklaşık 100 milyon dolar olacaktır (2 temsilci, Cream Finance ve BenQi ile ).

Ancak Cream Finance ve Venus en düşük FDV'ye sahip, bu yüzden kısa sürede Anchor veya BenQi yerine Cream veya Venus'ü seçeceğim. 

Piyasa Değeri ve FDV'yi karşılaştırmak en basit iki yöntemdir, ancak bunları aşırıya kaçmayın ve temel analizi unutmayın (bir Protokolün gerçek değerini analiz edin). 

Yukarıdaki her Protokolün kendi vurguları vardır, örneğin:

• Venüs'ün FDV'si düşüktür, ancak BSC'deki kullanıcılar daha çok AMM'nin nakit akışına odaklanır.
• Anchor, yüksek bir FDV'ye sahiptir, ancak Terra sistemindeki en büyük nakit akışı konsantrasyonudur.
• Cream Finance, Multi-chain (4 zincir) uygulamasında en belirgin Platformdur.
• BenQi, Cream Finance'e benzer bir Borç Verme platformudur. Ancak daha yakından baktığınızda, BenQi'nin Avalanche'daki tek Lending platformu olma avantajına sahip olduğunu göreceksiniz (rakip yok) ve Cream Finance Multi-chain'i kullanıyor, ancak her zincirin rakipleri var. kapasitesinden.

⇒ En mantıklı kararı verebilmek için performansa dayalı olarak birçok farklı açıdan karşılaştırma yapmanız gerekir.

Retroactive'e Katılın

Son form, Lending platformlarını nasıl kullandığınızla aynı işleme sahiptir (Lending, Mortgage, Borrowing,...). Ancak fark, birçok kişi tarafından bilinmeyen, jetonu olmayan ve erken kullanıcılar için Teşvik çalıştıran Borç Verme platformlarını "avlayacaksınız". Şanslıysanız, bir Airdrop'a sahip olduklarında jeton kazanacaksınız veya aşağıdaki Anchor Protocol örneğinde olduğu gibi Teşvikten yararlanacaksınız.

Vaka Çalışması: Anchor Protocol - Lending Platform of Terra ekosistemi başlatıldığında, kullanıcılar platforma para yatırırken UST'de yalnızca %20 APR almakla kalmadı, aynı zamanda Retroactive ANC jetonunu da aldı.

Anchor Protocol, kullanıcıların platformu kullanması için birçok Teşvik başlattı.

Borç verme ve hack'ler

Son bölümde DeFi Lending piyasasındaki bazı hileleri hatırlatmak istiyorum. Bu aynı zamanda DeFi Lending'e katılırken karşılaşabileceğiniz bazı risklerden de bahsettiğim kısımdır.

Borç Verme Protokollerinin hackleme olayları.

Yılın başından bu yana, Lending alanı birçok hack yaşadı, en son UniLend, en büyük kayıp 200 milyon dolar ile Venus platformu oldu. Çoğu kullanıcının sermayesi tazmin edilse de (sermaye kaybı yok), token sahipleri Protokol saldırıya uğradığında sürekli acı çekiyor.

Venüs (XVS), platform 200 milyon dolarlık bir saldırıyı duyurduğunda 80 dolardan 40 dolara, değerinin %50'sini kaybetti ve bu 611 milyon dolarlık Poly Network hackinden sonraki en büyük kayıp olarak kabul edilebilir .

Flash Loan - Hack'lerin ana nedeni

Ve hack'lerin çoğu Flash Loan güvenlik açığından geliyor - bu, kullanıcıların aynı işlemde teminatsız olarak ödünç almalarına ve geri ödemelerine olanak tanıyan bir özelliktir. Peki Ödünç Verme Platformları neden hala Flash Loan'ı destekliyor?

Aslında Flash Kredi o kadar da kötü değil, Flash Kredi, Arbitraj stratejisi (arbitraj) sayesinde kullanıcıların para kazanmalarına, teminatları hızlı bir şekilde değiştirmelerine, Flash Kredi ile kendilerini tasfiye etmelerine olanak tanır.

Bu nedenle, Flaş Kredi tamamen kötü değildir, ancak Kredi Protokollerinin sürdürülebilir bir şekilde gelişmek istemeden önce güvenliği iyileştirmelerine yardımcı olacak bir uyarı faktörü olarak da görülebilir.

Ayrıca DeFi'ye katılmak, cüzdan kullanımı ve Akıllı Sözleşme riskleri açısından da bazı ek riskler taşıyacaktır. Sadece makul miktarda sermaye ile katılmalısınız. DeFi'ye nasıl güvenli bir şekilde katılacağınızla ilgili ayrıntıları buradan öğrenin . 

özet

Kredilendirme alanındaki yatırım fırsatları hakkında sizin için bazı Bilgileri özetleyeceğim:

• Borç verme, bir ekosistemde nakit akışını sağlamada AMM kadar önemlidir.
• DeFi Lending, mevcut Lending piyasasının birçok sınırlamasını çözmeye yardımcı olan ve gelecekte çok fazla gelişme potansiyeline sahip olacak bir Lending çözümüdür.
• Borç verme, her ekosistemde oldukça rekabetçi ve baskın bir segmenttir.
• Borç Verme Protokolünün performansını analiz etmek için, sadece TVL'yi (uzun vadeli yatırımcılar için) değil, protokolün nasıl gelir elde ettiğini ve işletim modelini birleştirmek gerekir.
• Kredi dizisi yatırımcılar için çok fazla imkana sahip değil ama büyük sermayeli kardeşler için en güvenli ve en optimal çözüm bu.
• Gelecekte DeFi Lending, iki sorunu çözebilirse, geleneksel finansal piyasaya daha da yaklaşacak: varlık doğrulama ve değerleme.

Bunların hepsi, Kredilendirme alanında yatırım fırsatları bulmanıza yardımcı olacak analizlerdir. Umarım makale size çok değer katacaktır!